Κατεβάστε εδώ το γνωμοδοτικό σημείωμα σε pdf
ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΟ ΥΠΟΜΝΗΜΑ
Ερωτηθήκαμε από το ΣΥΛΛΟΓΟ ΔΑΣΚΑΛΩΝ ΚΑΙ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ ‘’Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ’’αν και υπό ποιες προϋποθέσεις μπορεί σε ειδική συνεδρίαση ο Σύλλογος Διδασκόντων μίας Σχολικής Μονάδας να προβεί στον ετήσιο συλλογικό προγραμματισμό της σχολικής μονάδας, όταν εκπαιδευτικοί αυτής μετέχουν σε νομίμως προκηρυχθείσα απεργία – αποχή από κάθε διαδικασία ή ενέργεια που συνδέεται με την άσκηση των καθηκόντων που αφορούν στις διαδικασίες συλλογικού προγραμματισμού και υλοποίησης του εκπαιδευτικού έργου, εσωτερικής αξιολόγησης / αυτοαξιολόγησης και εξωτερικής αξιολόγησης των σχολικών μονάδων σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 33, 34, 35 και 36 ν.4692/2020 και των άρθρων 56 εώς 83 και 97 ν.4823/2021 ή αν υποβάλλουν ενιαίο κείμενο ή έχουν ενιαία γενικά θέση σύμφωνα με τα συνδικαλιστικά όργανα και συγκεκριμένα αν δύναται να καταχωρηθεί στην ειδική πλατφόρμα του ΙΕΠ η άποψη της μειοψηφίας του Συλλόγου Διδασκόντων σχετικά με το συλλογικό προγραμματισμό του εκπαιδευτικού έργου όταν η πλειοψηφία του Συλλόγου Διδασκόντων μετέχει στην απεργία - αποχή κατά τα ανωτέρω.
Επί του ανωτέρω ερωτήματος γνωμοδοτούμε τα εξής:
Ι. ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ – ΕΡΜΗΝΕΙΑ Με το άρθρο 11 παρ. 1 του ν. 1566/1985 ‘‘Δομή και λειτουργία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και άλλες διατάξεις’’, ορίσθηκε ότι τα όργανα διοίκησης κάθε σχολείου πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι ο διευθυντής, ο υποδιευθυντής και ο σύλλογος των διδασκόντων.
Σύμφωνα δε με το Κεφάλαιο ΣΤ του ανωτέρω άρθρου
«1. Ο σύλλογος διδασκόντων κάθε σχολείου αποτελείται από όλους 1 τους διδάσκοντες στο σχολείο με οποιαδήποτε σχέση εργασίας και έχει ως πρόεδρο το διευθυντή του σχολείου. Όταν στις συνεδριάσεις του συλλόγου εξετάζονται ειδικά θέματα μαθητών μετέχουν και δύο εκπρόσωποί τους που ορίζονται από το διοικητικό συμβούλιο των μαθητικών κοινοτήτων.
2. Ο σύλλογος των διδασκόντων συνεδριάζει, ύστερα από πρόσκληση του προέδρου του, τακτικά τουλάχιστον μία φορά πριν από την έναρξη των μαθημάτων και μία φορά στο τέλος κάθε τριμήνου και έκτακτα, όταν το κρίνει σκόπιμο ο πρόεδρος ή το ζητήσει εγγράφως για συγκεκριμένα θέματα τουλάχιστον το ένα τρίτο των μελών του. Οι συνεδριάσεις γίνονται μέσα στο ωράριο εργασίας και σε καμιά περίπτωση σε ώρες διδασκαλίας των μαθημάτων.
3. Ο σύλλογος διδασκόντων αποτελεί συλλογικό όργανο για τη χάραξη κατευθύνσεων για την καλύτερη εφαρμογή της εκπαιδευτικής πολιτικής και την καλύτερη λειτουργία του σχολείου. Έχει την ευθύνη για την εφαρμογή του ωρολόγιου και αναλυτικού προγράμματος, την υγεία και προστασία των μαθητών, την καθαριότητα των σχολικών χώρων και την οργάνωση της σχολικής ζωής. Ιεραρχεί τις σχολικές ανάγκες και φροντίζει για την αντιμετώπιση τους. Αξιοποιεί τις δυνατότητες συνεργασίας ανάμεσα στο διδακτικό προσωπικό και τους κοινωνικούς φορείς του τόπου. Μπορεί να αποφασίσει το χωρισμό των μελών του σε τομείς γνώσεων, με στόχο τον καλύτερο συντονισμό της διδασκαλίας και της εφαρμογής των εκπαιδευτικών μεθόδων.
4. Ο τρόπος λειτουργίας του συλλόγου διδασκόντων, οι ειδικότερες αρμοδιότητές του και τα ειδικά θέματα, στη συζήτηση των οποίων παρίστανται εκπρόσωποι των μαθητών, ορίζονται με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων».
Κατ’ εξουσιοδότηση της ανωτέρω διατάξεως εκδόθηκε η υπ’ αριθ. Φ.353.1./324/105657/Δ1 (ΦΕΚ 1340/16.10.2002) Απόφαση του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων ‘‘Καθορισμός των ειδικότερων καθηκόντων και αρμοδιοτήτων των προϊσταμένων των περιφερειακών υπηρεσιών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, των διευθυντών και υποδιευθυντών των σχολικών μονάδων και ΣΕΚ και των συλλόγων των διδασκόντων’’, με τις διατάξεις των άρθρων 37 και 38 της οποίας ορίσθηκαν τα εξής:
2 «Άρθρο 37
1. Ο Σύλλογος των Διδασκόντων (Σ.Δ.) είναι συλλογικό όργανο του σχολείου και αποτελείται από τους εκπαιδευτικούς που διδάσκουν σ` αυτό με οποιαδήποτε σχέση εργασίας. Έργο του είναι η χάραξη κατευθύνσεων για την καλύτερη λειτουργία του σχολείου, για την οποία είναι υπεύθυνος. Οι αποφάσεις του Συλλόγου Διδασκόντων κινούνται πάντοτε στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής νομοθεσίας.
2. Πρόεδρος του Συλλόγου των Διδασκόντων είναι ο Διευθυντής του σχολείου ή ο νόμιμος αναπληρωτής του. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει θέση Υποδιευθυντή και δεν έχει ορισθεί νόμιμος αναπληρωτής του Διευθυντή, όταν αυτός απουσιάζει, προεδρεύει στο Σύλλογο Διδασκόντων ο ανώτερος στο βαθμό εκπαιδευτικός και επί ισόβαθμων εκείνος που έχει τον περισσότερο χρόνο υπηρεσίας στο βαθμό.
3. Ειδικότερα ο Σύλλογος των Διδασκόντων συνεδριάζει τακτικά ή έκτακτα ύστερα από πρόσκληση του προέδρου του και η συμμετοχή του διδακτικού προσωπικού στις συνεδριάσεις του είναι υποχρεωτική. Απουσία μέλους από τις συνεδριάσεις πρέπει να είναι απόλυτα δικαιολογημένη. ……
6. Δε συγκαλείται συνεδρίαση του συλλόγου, αν το θέμα ή τα θέματα που προτείνονται για συζήτηση ανήκουν, σύμφωνα με το νόμο, στην αποκλειστική αρμοδιότητα του Διευθυντή ή άλλου σχολικού φορέα ή όταν δεν είναι σύννομα. …
13. Ο σύλλογος των διδασκόντων βρίσκεται σε νόμιμη απαρτία και οι αποφάσεις του είναι έγκυρες, όταν τα παρόντα μέλη είναι περισσότερα από τα απόντα.
14. Οι αποφάσεις του συλλόγου λαμβάνονται με απλή πλειοψηφία των παρόντων και σε περίπτωση ισοψηφίας υπερισχύει η άποψη με την οποία τάσσεται ο πρόεδρος. Όταν οι προτάσεις είναι περισσότερες και καμιά δε συγκεντρώνει την απόλυτη πλειοψηφία, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται ανάμεσα στις δυο επικρατέστερες. Το μέλος που απέχει από την ψηφοφορία ή δίνει λευκή ψήφο θεωρείται απόν. Η ψηφοφορία είναι φανερή. Μυστική ψηφοφορία διεξάγεται όταν προβλέπεται από σχετική διάταξη ή αποφασίζει ο Σύλλογος κατά πλειοψηφία.
15. Οι αποφάσεις του Συλλόγου των Διδασκόντων λαμβάνονται πάντοτε μέσα στα όρια της αρμοδιότητάς του, είναι δεσμευτικές για όλους, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, και υλοποιούνται με ευθύνη του Διευθυντή του σχολείου.
Καταχωρούνται στο βιβλίο πράξεων του Συλλόγου 3 και υπογράφονται υποχρεωτικά από τον πρόεδρο, το γραμματέα και τα παρόντα μέλη. Στην ίδια πράξη καταχωρούνται και οι απόψεις της μειοψηφίας, αν ζητηθεί. Ζητήματα τα οποία ρυθμίζονται από την υφιστάμενη εκπαιδευτική νομοθεσία δεν είναι επιτρεπτό να γίνονται θέματα συνεδρίασης του Συλλόγου των Διδασκόντων και ούτε να λαμβάνονται αποφάσεις αντίθετες με τις ρυθμίσεις αυτές.
16. Τα πρακτικά τηρεί ο γραμματέας του σχολείου ή εκπαιδευτικός που ορίζεται από το Σύλλογο των Διδασκόντων. …………
19. Στις συνεδριάσεις του Συλλόγου των Διδασκόντων είναι δυνατή η συμμετοχή των Σχολικών Συμβούλων ή του Διευθυντή Εκπαίδευσης και Προϊσταμένου Γραφείου, εάν το ζητήσει ο σύλλογος των εκπαιδευτικών ή εάν οι ίδιοι το επιθυμούν.
Άρθρο 38
1. Ο Σύλλογος των Διδασκόντων κάθε σχολικής μονάδας έχει την ευθύνη να υλοποιεί τους σκοπούς και τους στόχους της εκπαίδευσης με συγκεκριμένες εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Στο έργο του σχολείου περιλαμβάνονται τρεις κυρίως εκπαιδευτικοί σκοποί: α) Η καλλιέργεια και ανάπτυξη των γνωστικών και των νοητικών ικανοτήτων των μαθητών. β) Η συναισθηματική καλλιέργεια για την αποδοχή αρχών που θα στηρίξουν τις αξίες τους και θα επηρεάσουν τη συμπεριφορά τους, ώστε να διαμορφώσουν θετική στάση για τη ζωή και την κοινωνία. γ) Η καλλιέργεια και διεύρυνση των ψυχοκινητικών ικανοτήτων του μαθητή για την απόκτηση δεξιοτήτων και την ομαλή ένταξή του στην κοινωνία. 2. Για την πραγματοποίηση των παραπάνω σκοπών ο Σύλλογος των Διδασκόντων πρέπει: Να) Να προγραμματίζει και να οργανώνει το έργο του, να το παρακολουθεί και, τέλος, να το αξιολογεί, β) Να εξασφαλίζει τις προϋποθέσεις, ώστε τα μέλη του να επιμορφώνονται διαρκώς, να ανανεώνουν τις γνώσεις τους στον επιστημονικό τομέα και στις επιστήμες της αγωγής (ψυχοπαιδαγωγική και διδακτική κατάρτιση), για να είναι πιο αποτελεσματικοί στο έργο τους. γ) Να παρεμβαίνει σε περιπτώσεις φαινομένων σχολικής αποτυχίας και διαρροής των μαθητών, εφαρμόζοντας κατάλληλα αντισταθμιστικά εκπαιδευτικά προγράμματα για την αποτελεσματική αντιμετώπισή τους. δ) Να ανανεώνει και να αξιοποιεί τα διατιθέμενα εποπτικά 4 μέσα και τη σύγχρονη τεχνολογία στη διδακτική πράξη για την αποτελεσματικότερη άσκηση του εκπαιδευτικού έργου.
Άρθρο 39 Καθήκοντα και αρμοδιότητες του Συλλόγου των Διδασκόντων
Α. Γενικά:
1. Ο Σύλλογος των Διδασκόντων σε τακτική συνεδρίαση πριν από την έναρξη των μαθημάτων προγραμματίζει τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες για όλο το σχολικό έτος. α) Στον τομέα της επιμόρφωσης λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες των μελών του και με βάση αυτές υποβάλλει πρόταση στο Σχολικό Σύμβουλο ή στο Διευθυντή Εκπαίδευσης ή στον Προϊστάμενο Γραφείου, κατά περίπτωση, προκειμένου να αντιμετωπισθούν με την ενδοσχολική επιμόρφωση. Ο Σύλλογος συνεκτιμά και τις αντίστοιχες προσπάθειες που έγιναν κατά τα προηγούμενα έτη. β) Σχετικά με την αναγκαιότητα των αντισταθμιστικών εκπαιδευτικών παρεμβάσεων λαμβάνει υπόψη τα δεδομένα της σχολικής επίδοσης των μαθητών κατά το προηγούμενο διδακτικό έτος και τα συμπεράσματα της αυτοαξιολόγησης του σχολείου για το διάστημα αυτό. Συνεκτιμά, δηλαδή εάν εφαρμόστηκαν προγράμματα Ενισχυτικής Διδασκαλίας, Πρόσθετης Διδακτικής Στήριξης, ένταξης παλιννοστούντων ή άλλων εκπαιδευτικών καινοτομιών, σε ποιους μαθητές και με ποιο αποτέλεσμα. γ) Στον τομέα των μέσων, των πόρων και των προγραμμάτων εσωσχολικής ζωής λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες του σχολείου.
2. Ο Σύλλογος Διδασκόντων παρακολουθεί και εφαρμόζει τον αρχικό προγραμματισμό και, εφόσον, χρειασθεί παρεμβαίνει διορθωτικά.
3. Στο τέλος της σχολικής χρονιάς γίνεται η αυτοαξιολόγηση, κατά την οποία αξιολογείται ο βαθμός επίτευξης των στόχων που τέθηκαν κατά τον προγραμματισμό και η αποτελεσματικότητα των προγραμματισμένων ενεργειών. Η έκθεση αυτοαξιολόγησης, στην οποία περιλαμβάνονται και οι προτάσεις για την αντιμετώπιση των αδυναμιών που έχουν διαπιστωθεί, υποβάλλεται μέσω του Διευθυντή του σχολείου στον αρμόδιο Σχολικό Σύμβουλο και στον Προϊστάμενο Γραφείου. Οταν δεν υπάρχει Προϊστάμενος Γραφείου ή έκθεση υποβάλλεται στο Διευθυντή Εκπαίδευσης.
4. Ο Σύλλογος Διδασκόντων αποφασίζει, ύστερα από εισήγηση του Διευθυντή του σχολείου, την ανάθεση στο διδακτικό προσωπικό της 5 διδασκαλίας των μαθημάτων στις τάξεις και τα τμήματα.
5. Οργανώνει τον καταμερισμό των εργασιών στα μέλη του, ύστερα από εισήγηση του Διευθυντή, έτσι ώστε να αξιοποιούνται οι δυνατότητες όλων των μελών του και να εξασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα και η ομαλή λειτουργία της σχολικής μονάδας.
6. Εισηγείται στο Διευθυντή Εκπαίδευσης ή στον Προϊστάμενο του Γραφείου και στον αρμόδιο Σχολικό Σύμβουλο τη λειτουργία τμημάτων Ενισχυτικής Διδασκαλίας, Πρόσθετης Διδακτικής Στήριξης και τάξεων υποδοχής.
7. Αναθέτει στους εκπαιδευτικούς του ίδιου σχολείου ώρες του προγράμματος Ενισχυτικής Διδασκαλίας για τη συμπλήρωση του ωραρίου. Επίσης, αναθέτει υπερωριακή διδασκαλία στο πρόγραμμα Ενισχυτικής Διδασκαλίας, όπως η νομοθεσία προβλέπει.
8. Αποφασίζει, ύστερα από εισήγηση του Διευθυντή του σχολείου, την ανάληψη δράσεων, πρωτοβουλιών, προγραμμάτων, την οργάνωση επισκέψεων και εκδηλώσεων που ανοίγουν το σχολείο στην κοινωνία. Με τον τρόπο αυτό ευαισθητοποιούνται και προβληματίζονται οι μαθητές και διαμορφώνουν θετικές στάσεις και συμπεριφορές.
9. Ο Σύλλογος Διδασκόντων έχει την ευθύνη για την ποιοτική βελτίωση και την αξιοποίηση των σχολικών εγκαταστάσεων, ιεραρχώντας και προτείνοντας στη σχολική επιτροπή, μέσω του Διευθυντή, την κάλυψη των αναγκών και αναθέτοντας στα μέλη του συγκεκριμένες αρμοδιότητες.
10. Αποφασίζει, σε συνεργασία με τους Σχολικούς Συμβούλους, με τα Επιμορφωτικά Κέντρα και τον Οργανισμό Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών ή με τα Πανεπιστήμια και ΤΕΙ την οργάνωση επιμορφωτικών προγραμμάτων και σεμιναρίων σε ενδοσχολικό επίπεδο ή συμμετέχει σε γενικότερα προγράμματα επιμόρφωσης, όταν διαπιστώνονται ανάγκες, όταν εισάγονται καινοτομίες ή επιβάλλεται να αντιμετωπισθούν ειδικά προβλήματα της σχολικής μονάδας. Τα προγράμματα αυτά πραγματοποιούνται εκτός ωρών διδασκαλίας.
11. Ο Σύλλογος Διδασκόντων αποφασίζει για την πραγματοποίηση εκδρομών, περιπάτων ή επισκέψεων, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
12. Ενημερώνει, σε συνεργασία με το Διευθυντή, τους γονείς και κηδεμόνες, τουλάχιστον κάθε τρίμηνο ή τετράμηνο, σχετικά με τη φοίτηση, την πρόοδο και τη συμπεριφορά των μαθητών. Η ενημέρωση γίνεται εκτός των ωρών εργασίας του σχολείου. 13. 6 Συνεργάζεται με όλα τα στελέχη Επιστημονικής Παιδαγωγικής Καθοδήγησης και της Διοίκησης για τον καλύτερο συντονισμό και την υλοποίηση του διδακτικού έργου, την ανταλλαγή απόψεων και την αντιμετώπιση των διάφορων διδακτικών και άλλων ζητημάτων που ενδεχομένως πρoκύπτουν.
14. Ορίζει, ύστερα από εισήγηση του Διευθυντή, τους υπεύθυνους των τμημάτων ή τάξεων για την παρακολούθηση της φοίτησης των μαθητών. Επίσης ορίζει τους συμβούλους των αντίστοιχων μαθητικών κοινοτήτων.
15. Όταν o Σύλλογος, για οποιονδήποτε λόγο, αδυνατεί να αναθέσει στους εκπαιδευτικούς τη διδασκαλία μαθημάτων ή την κατανομή τάξεων και τμημάτων, την απόφαση παίρνει ο Διευθυντής του σχολείου σε συνεργασία με τον αρμόδιο Σχολικό Σύμβουλο. Σε περίπτωση αδυναμίας να ανατεθούν εργασίες και τομείς ευθύνης εντός του σχολείου, την απόφαση παίρνει ο Διευθυντής. ……
Δ΄. Ειδικές αρμοδιότητες του Συλλόγου Διδασκόντων της Δημοτικής Εκπαίδευσης
1. Παραπέμπει τους μαθητές σε κατατακτήριες εξετάσεις, οργανώνει αυτές και επικυρώνει τα αποτελέσματά τους, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
2. Στα συστεγαζόμενα σχολεία το ωρολόγιο πρόγραμμα διαμορφώνεται ύστερα από συνεργασία των Διευθυντών και του διδακτικού προσωπικού των σχολείων αυτών, ώστε να διευκολύνεται η αμοιβαία συμπλήρωση του ωραρίου των εκπαιδευτικών των σχολείων αυτών και να εξασφαλίζονται η δυνατότητα εφαρμογής ενιαίου ωρολογίου προγράμματος.
3. Εισηγείται στο Γραφείο Εκπαίδευσης ή στη Διεύθυνση τη λειτουργία τμημάτων διευρυμένου ωραρίου.
4. Αποφασίζει από την αρχή της σχολικής χρονιάς τον τρόπο με τον οποίο θα γίνει η αναπλήρωση εκπαιδευτικών που ενδέχεται να λείψουν για μικρό χρονικό διάστημα…..».
Επιπλέον, σύμφωνα με το π.δ. 79/2017 ‘‘Οργάνωση και λειτουργία νηπιαγωγείων και δημοτικών σχολείων’’ και συγκεκριμένα το άρθρο 15 αυτού
«1. Οι τακτικές συνεδριάσεις του Συλλόγου των Διδασκόντων πραγματοποιούνται ύστερα από πρόσκληση του προέδρου: α) πριν από την έναρξη της διδασκαλίας των μαθημάτων (1-11 Σεπτεμβρίου), β) στο τέλος κάθε 7 τριμήνου, γ) μετά τη λήξη της διδασκαλίας των μαθημάτων (15-21 Ιουνίου). Πέραν αυτών των τακτικών συνεδριάσεων ο Σύλλογος Διδασκόντων συνεδριάζει έκτακτα ύστερα από πρόσκληση του Διευθυντή ή του Προϊσταμένου του σχολείου ή ύστερα από γραπτή αίτηση προς τον Διευθυντή ή τον Προϊστάμενο του σχολείου τουλάχιστον από το ένα τρίτο (1/3) των μελών του Συλλόγου Διδασκόντων.
2. Η συμμετοχή του διδακτικού προσωπικού στις συνεδριάσεις του Συλλόγου Διδασκόντων είναι υποχρεωτική και η απουσία μέλους πρέπει να δικαιολογείται επαρκώς.
3. Οι συνεδριάσεις του Συλλόγου Διδασκόντων πραγματοποιούνται εντός εργασιακού και εκτός διδακτικού ωραρίου.
4. Θέματα που ρυθμίζονται από την υφιστάμενη εκπαιδευτική νομοθεσία ή είναι αντίθετα από τους νόμους και τις κείμενες διατάξεις δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενα συζήτησης κατά τις συνεδριάσεις.
5. Τα θέματα της ημερήσιας διάταξης και τον χρόνο πραγματοποίησης της συνεδρίασης ορίζει ο Πρόεδρος ή τα μέλη του Συλλόγου Διδασκόντων που ζήτησαν τη σύγκληση του οργάνου σε έκτακτη συνεδρίαση. Εισήγηση επί των θεμάτων κάνει ο Διευθυντής ή ο Προϊστάμενος του σχολείου ή άλλος εκπαιδευτικός ο οποίος ορίζεται από τον Διευθυντή ή τον Προϊστάμενο του σχολείου ή από το Σύλλογο Διδασκόντων.
6. Οι αποφάσεις του Συλλόγου Διδασκόντων λαμβάνονται με απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων και σε περίπτωση ισοψηφίας υπερισχύει η άποψη με την οποία τάσσεται ο πρόεδρος. Όταν οι προτάσεις είναι περισσότερες και καμιά δε συγκεντρώνει την απόλυτη πλειοψηφία, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται ανάμεσα στις δυο επικρατέστερες. Το μέλος που απέχει από την ψηφοφορία ή δίνει λευκή ψήφο θεωρείται απόν. Η ψηφοφορία είναι φανερή. Μυστική ψηφοφορία διεξάγεται όταν προβλέπεται από σχετική ειδική διάταξη ή αποφασίζει ο Σύλλογος Διδασκόντων κατά πλειοψηφία.
7. Οι Σύλλογοι των Διδασκόντων των συστεγαζόμενων σχολείων, ανεξαρτήτως βαθμίδας, μπορούν να συνεδριάζουν από κοινού τακτικά ή έκτακτα για την αντιμετώπιση προβλημάτων που προκύπτουν από τη συστέγαση των σχολείων. Στις κοινές αυτές συνεδριάσεις προεδρεύουν εκ περιτροπής οι Διευθυντές ή οι Προϊστάμενοι των συστεγαζόμενων σχολείων. ….».
8 Τέλος, με τη διάταξη του άρθρου 33 ν. 4692/2020 (με την οποία αντικαταστάθηκε το άρθρο 47 του ν. 4745/2018) ορίσθηκε ότι
«1. Κατά την έναρξη του σχολικού έτους και το αργότερο έως τις 10 Οκτωβρίου κάθε έτους, ο Διευθυντής κάθε σχολικής μονάδας συγκαλεί σε ειδική συνεδρίαση τον σύλλογο διδασκόντων για να προβεί σε προγραμματισμό του εκπαιδευτικού έργου και σχεδιασμό συλλογικών δράσεων και ερευνητικών διαδικασιών, καθώς και καθορισμό του τρόπου υλοποίησής τους για το τρέχον σχολικό έτος. Για τον σκοπό αυτόν λαμβάνονται υπόψη από τον σύλλογο διδασκόντων ιδίως η απολογιστική έκθεση εσωτερικής αξιολόγησης της σχολικής μονάδας ως προς το εκπαιδευτικό έργο της του προηγούμενου σχολικού έτους και οι παρατηρήσεις, προτάσεις και εκθέσεις εξωτερικής αξιολόγησης, οι οποίες συντάσσονται σύμφωνα με το άρθρο 47Β, καθώς και οι απόψεις του Σχολικού Συμβουλίου για θέματα που εντάσσονται στις αρμοδιότητές του, το οποίο οφείλει να έχει προηγουμένως συγκληθεί για τον λόγο αυτόν. Στην ειδική συνεδρίαση αυτή ο σύλλογος διδασκόντων δύναται να καλεί στελέχη του Περιφερειακού Κέντρου Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού (ΠΕ.Κ.Ε.Σ.), του Κέντρου Εκπαιδευτικής και Συμβουλευτικής Υποστήριξης (Κ.Ε.Σ.Υ.), του Κέντρου Εκπαίδευσης για την Αειφορία (Κ.Ε.Α.) και του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.), καθώς και μέλη Διδακτικού - Ερευνητικού Προσωπικού (Δ.Ε.Π.) των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Α.Ε.Ι.) και στελέχη εποπτευόμενων από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων φορέων.
2. Όσον αφορά στον σχεδιασμό των συλλογικών δράσεων, ο σύλλογος διδασκόντων, σε συνεργασία με τον Συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργου που έχει την παιδαγωγική ευθύνη της σχολικής μονάδας, επιλέγει τομείς λειτουργίας της σχολικής μονάδας, ως διοικητικής και ως εκπαιδευτικής δομής, στους οποίους θα εστιάσουν οι προγραμματιζόμενες δράσεις. Στους τομείς αυτούς συγκαταλέγονται, εκτός εκείνων που εμφανώς και αμέσως συμβάλλουν στην αξιολόγηση και τελικώς στη βελτίωση της ποιότητας του επιτελούμενου εκπαιδευτικού-διδακτικού έργου και άλλοι σημαντικοί παράμετροι της οργανωτικής/διοικητικής και της εκπαιδευτικής λειτουργίας της σχολικής μονάδας. Στον προγραμματισμό δράσεων για τη βελτίωση της 9 οργανωτικής/διοικητικής και εκπαιδευτικής λειτουργίας της σχολικής μονάδας εντάσσονται δράσεις που σχετίζονται, ενδεικτικά, με τη λειτουργία και την ενίσχυση του παιδαγωγικού ρόλου του συλλόγου διδασκόντων, με τη συνεργασία των εκπαιδευτικών σε διδακτικά και παιδαγωγικά ζητήματα, με τη σχολική ζωή και την ενεργότερη συμμετοχή των μαθητών, με την οργάνωση, το ψυχολογικό κλίμα και την πνευματική και πολιτισμική παράδοση του σχολείου, με την καταγραφή ελλείψεων πόρων και υποδομών και τους τρόπους βέλτιστης αξιοποίησης αυτών που διαθέτει το σχολείο, με τη συστηματική παρακολούθηση της φοίτησης, των μαθητικών επιδόσεων και των απουσιών, με τη σχολική διαρροή, με την κοινωνική και εκπαιδευτική ένταξη μαθητών με αναπηρία ή/και Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες, με τις σχέσεις μεταξύ των μαθητών και την τήρηση των κανόνων της σχολικής ζωής, με την εκπαιδευτική αξιοποίηση τοπικών επιστημονικών, πολιτιστικών και παραγωγικών φορέων, με την ενίσχυση των σχέσεων του σχολείου με τους γονείς και τους τοπικούς φορείς, καθώς και με τη συνεργασία του σχολείου με στελέχη και φορείς υποστήριξης του εκπαιδευτικού έργου. Ο σύλλογος διδασκόντων θέτει, για τα θέματα που θα επιλέξει, συγκεκριμένους και σαφείς στόχους για τη βελτίωση του εκπαιδευτικούδιδακτικού έργου, καθώς και της οργανωτικής/διοικητικής και εκπαιδευτικής λειτουργίας της σχολικής μονάδας, σχεδιάζει τις συγκεκριμένες δράσεις που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων που τίθενται, προσδιορίζει τις διαδικασίες και εξειδικεύει τα μέσα που θα αξιοποιήσουν ο Διευθυντής και οι εκπαιδευτικοί της σχολικής μονάδας και ακολούθως παρακολουθεί και αξιολογεί την υλοποίηση των στόχων αυτών, ιδίως με τη χρήση ποιοτικών κριτηρίων, που μπορούν να εστιάζουν, μεταξύ άλλων, σε μεταβολές αντιλήψεων και πρακτικών. 3. Ο Διευθυντής κάθε σχολικής μονάδας συγκαλεί τον σύλλογο διδασκόντων σε τακτικές συνεδριάσεις, οι οποίες πραγματοποιούνται, με οποιονδήποτε πρόσφορο τρόπο, κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους και τουλάχιστον μία φορά ανά δίμηνο, προκειμένου να συζητήσουν διεξοδικά για την πορεία υλοποίησης του αρχικού προγραμματισμού και των δράσεων και ερευνητικών διαδικασιών που σχεδιάσθηκαν κατά τα ανωτέρω και να εκτιμήσουν τη διαφαινόμενη αποτελεσματικότητά τους. Αν ο σύλλογος κρίνει απαραίτητο, προβαίνει σε εκ 10 νέου προγραμματισμό, ανασχεδιασμό ή σε τυχόν αναγκαίες διορθωτικές κινήσεις, αξιοποιώντας και τις παρατηρήσεις ή προτάσεις του Συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργου παιδαγωγικής ευθύνης. …. 9. Για τον ετήσιο συλλογικό προγραμματισμό του εκπαιδευτικού έργου και τον σχεδιασμό δράσεων και ερευνητικών διαδικασιών συντάσσεται έκθεση, στην οποία αναφέρονται, μεταξύ άλλων, οι τομείς εστίασης, οι στόχοι, καθώς και οι δράσεις και τα προγράμματα προς υλοποίηση. Η εν λόγω έκθεση καταχωρίζεται στα πρακτικά της σχετικής συνεδρίασης του συλλόγου διδασκόντων και αναρτάται αμελλητί, με ευθύνη της Διεύθυνσης του σχολείου, κατά τα κύρια σημεία της στην ιστοσελίδα της σχολικής μονάδας, καθώς και στο σύνολό της σε ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή μέσω της ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης, την ανάπτυξη και λειτουργία της οποίας αναλαμβάνει το Ι.Ε.Π. και στην οποία έχουν πρόσβαση τα εμπλεκόμενα στελέχη της εκπαιδευτικής ιεραρχίας, το Ι.Ε.Π. και η Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Α.ΔΙ.Π.Π.Δ.Ε.). …..». Κατ’ εξουσιοδότηση της τελευταίας ως άνω διατάξεως εκδόθηκε η υπ’ αριθ. 108906/ΓΔ4 (ΦΕΚ τ. Β΄, 4189/10-9-2021) Απόφαση της Υφυπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων με τίτλο ‘‘Συλλογικός προγραμματισμός, εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση των σχολικών μονάδων ως προς το εκπαιδευτικό τους έργο», με το άρθρο 4 της οποίας ορίσθηκε μεταξύ άλλων ότι «Στην αρχή του σχολικού έτους και, σε κάθε περίπτωση έως την 10η Οκτωβρίου, συγκαλείται, με ευθύνη του/της Διευθυντή/ντριας, ειδική συνεδρίαση του Συλλόγου Διδασκόντων για τον ετήσιο Συλλογικό Προγραμματισμό του έργου της σχολικής μονάδας. Στη συνεδρίαση είναι δυνατόν να προσκληθούν ο Σύμβουλος Εκπαίδευσης Παιδαγωγικής Ευθύνης, στελέχη του ΚΕΔΑΣΥ, του Κ.Ε.ΠΕ.Α., καθώς και μέλη ΔΕΠ, Ερευνητές από Ερευνητικά Κέντρα και επιστήμονες άλλων εποπτευόμενων από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων φορέων. Στο πλαίσιο της συνεδρίασης αυτής, ο Σύλλογος Διδασκόντων, αξιοποιώντας: α) Την Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης του προηγούμενου σχολικού έτους, β) τις παρατηρήσεις του/της Συμβούλου Εκπαίδευσης Παιδαγωγικής Ευθύνης, γ) τις απόψεις του Σχολικού Συμβουλίου για θέματα της αρμοδιότητάς του, εφόσον 11 έχουν υποβληθεί πριν την ειδική συνεδρίαση, βάσει των προβλεπόμενων διαδικασιών, και δ) τις νέες συνθήκες λειτουργίας ή τις ενδεχόμενες αλλαγές που έχουν επέλθει, προβαίνει στη σύνταξη του ετήσιου συλλογικού προγραμματισμού: (i) στην καταγραφή των στόχων βελτίωσης για την εκάστοτε σχολική χρονιά, ανά άξονα, και (ii) στην καταγραφή των τίτλων των επιλεγμένων Σχεδίων Δράσης. Για τον σκοπό αυτό, οι εκπαιδευτικοί καταθέτουν προτάσεις για Σχέδια Δράσης, με βάση τους 9 άξονες (άρθρο 3). Τα τελικά Σχέδια Δράσης επιλέγονται τεκμηριωμένα και οριστικοποιούνται με σχετική απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων. …….. Ο ετήσιος Συλλογικός Προγραμματισμός, καταχωρίζεται στην ειδική ψηφιακή εφαρμογή του ΙΕΠ, μετά από έγκριση του Συλλόγου Διδασκόντων και αναρτάται στην ιστοσελίδα του σχολείου».
Από τη συνδυασμένη, γραμματική και τελολογική, ερμηνεία των ανωτέρω διατάξεων συνάγονται τα κάτωθι:
1. Ο Σύλλογος Διδασκόντων είναι συλλογικό όργανο διοίκησης της σχολικής μονάδας, που με τις αποφάσεις του δεσμεύει το σύνολο των εκπαιδευτικών, συμπεριλαμβανομένου και του Διευθυντή και Υποδιευθυντή για τα θέματα που ανήκουν στην αρμοδιότητά του (Συλλόγου).
2. Ο Σύλλογος Διδασκόντων συνεδριάζει ως όργανο και λαμβάνει νομίμως αποφάσεις εφόσον έχει απαρτία, η οποία συντρέχει όταν τα παρόντα μέλη είναι περισσότερα από τα απόντα, ήτοι όταν είναι παρόντα οι μισοί συν ένας εκπαιδευτικοί από αυτούς υπηρετούν με οποιαδήποτε σχέση εργασίας στο σχολείο. Αν δεν υπάρχει απαρτία, τότε ο Σύλλογος Διδασκόντων δεν μπορεί να λάβει απόφαση και σε περίπτωση που προβεί σε λήψη απόφασης αυτή είναι παράνομη και άκυρη. Άλλωστε, απόντες θεωρούνται όχι μόνο οι εκπαιδευτικοί – μέλη του Συλλόγου που δεν παρίστανται στη συνεδρίαση, αλλά και εκείνοι που παρίστανται μεν αλλά δηλώνουν ότι δεν μετέχουν στη διαδικασία. Δοθέντος ότι η συμμετοχή στις συνεδριάσεις του Συλλόγου Διδασκόντων είναι 12 υποχρεωτική, η απουσία – αποχή από αυτήν πρέπει να είναι αιτιολογημένη. Τέτοια περίπτωση δικαιολογημένης – νόμιμης αποχής από τις συνεδριάσεις του Συλλόγου Διδασκόντων είναι η συμμετοχή σε νομίμως προκηρυχθείσα απεργία.
3. Για τη λήψη αποφάσεων απαιτείται απλή πλειοψηφία των παρόντων μελών – εκπαιδευτικών. Οι αποφάσεις που λαμβάνονται καταχωρούνται στο Βιβλίο Πράξεων του Συλλόγου, στο οποίο καταγράφεται και η άποψη της μειοψηφίας, εφόσον αυτό ζητηθεί.
4. Μεταξύ των αρμοδιοτήτων του Συλλόγου Διδασκόντων περιλαμβάνεται και ο προγραμματισμός, σε τακτική συνεδρίαση πριν την έναρξη των μαθημάτων, των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων για όλο το σχολικό έτος, καθώς και η αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας κατά το τέλος της σχολικής χρονιάς. Με το νόμο 4692/2020 ανατέθηκε, δε, συγκεκριμένα στο Σύλλογο Διδασκόντων, ο προγραμματισμός του εκπαιδευτικού έργου και σχεδιασμός συλλογικών δράσεων και ερευνητικών διαδικασιών, καθώς και ο καθορισμός του τρόπου υλοποίησής τους για κάθε σχολικό έτος. Ο συλλογικός προγραμματισμός λαμβάνει χώρα σε ειδική συνεδρίαση που συγκαλείται από το Διευθυντή της σχολικής μονάδας το αργότερο μέχρι τις 15 Οκτωβρίου έκαστου έτους και περιλαμβάνει την καταγραφή των στόχων βελτίωσης για την εκάστοτε σχολική χρονιά, ανά άξονα, και την καταγραφή των τίτλων των επιλεγμένων Σχεδίων Δράσης. Όπως ρητά ορίζεται στην υπ’ αριθ. 108906/ΓΔ4 (ΦΕΚ τ. Β΄, 4189/10-9-2021) Απόφαση της Υφυπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων τόσο τα τελικά σχέδια δράσης όσο και ο συλλογικός προγραμματισμός στο σύνολό του απαιτούν προηγούμενη έγκριση και σχετική απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων.
5. Για το συλλογικό προγραμματισμό του εκπαιδευτικού έργου και δη για τη διαδικασία έγκρισης του σε ειδική συνεδρίαση του Συλλόγου Διδασκόντων εφαρμόζονται οι γενικές διατάξεις που διέπουν τη Λειτουργία του Συλλόγου. Συγκεκριμένα, για να είναι νόμιμη η 13 συνεδρίαση του Συλλόγου απαιτείται τα παρόντα μέλη να είναι περισσότερα από τα απόντα, ενώ για την έγκριση του συλλογικού προγραμματισμού απαιτείται η θετική ψήφος των μισών συν 1 παρόντων μελών. Η απόφαση δε που λαμβάνεται καταχωρείται στο βιβλίο πράξεων του Συλλόγου όπου δύναται να καταγραφεί και η άποψη της μειοψηφίας εφόσον η τελευταία το ζητήσει, ενώ ο συλλογικός προγραμματισμός ως εγκρίνεται από το Σύλλογο Διδασκόντων καταχωρίζεται στην ειδική ψηφιακή πλατφόρμα του ΙΕΠ και αναρτάται στην ιστοσελίδα του σχολείου. Η αναφορά στην κείμενη νομοθεσία και συγκεκριμένα την υπ’ αριθ. Φ.353.1./324/105657/Δ1 (ΦΕΚ 1340/16.10.2002) Απόφαση του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και το π.δ. 79/2017 ότι η μειοψηφούσα άποψη δύναται να καταγραφεί αφορά αποκλειστικά και μόνο το Βιβλίο Πράξεων του Συλλόγου Διδασκόντων και σε καμία περίπτωση την ειδική πλατφόρμα του ΙΕΠ ή την ιστοσελίδα του σχολείου, στα οποία αναρτάται αποκλειστικά και μόνο η απόφαση του Συλλόγου, ως λήφθηκε κατά πλειοψηφία.
ΙΙ. ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Με βάση τις ανωτέρω νομοθετικές και κανονιστικές διατάξεις, για την απάντηση στο ερώτημα που μας υποβάλατε πρέπει να προβούμε στην εξής διάκριση:
1) αποχή ή η ενιαία στάση με την υποβολή ενιαίου κειμένου των εκπαιδευτικών που μετέχουν σε προκηρυχθείσα απεργία από την ειδική συνεδρίαση του Συλλόγου Διδασκόντων για τον συλλογικό προγραμματισμό του εκπαιδευτικού έργου και
2) συμμετοχή των εκπαιδευτικών που μετέχουν στην προκηρυχθείσα απεργία στην ειδική συνεδρίαση και καταψήφιση του συλλογικού προγραμματισμού. Στην πρώτη περίπτωση, αν οι εκπαιδευτικοί που ασκούν το δικαίωμα στην απεργία – αποχή η υποβάλουν ενιαίο κείμενο ή δεν παρασταθούν ή παρασταθούν και δηλώσουν ότι απέχουν από τη διαδικασία του συλλογικού 14 προγραμματισμού, τότε θα πρέπει να ελεγχθεί αν υφίσταται απαρτία και σε περίπτωση που τα απόντα μέλη και αυτά που δηλώνουν ότι απέχουν είναι περισσότερα από τα παρόντα, να διαπιστωθεί η έλλειψη απαρτίας και η αδυναμία συνεδρίασης και λήψης απόφασης από το Σύλλογο Διδασκόντων. Τυχόν, δε, λήψη απόφασης παρά την έλλειψη απαρτίας καθιστά παράνομη αυτή και δεν δεσμεύει τους εκπαιδευτικούς. Στη δεύτερη περίπτωση, αν οι εκπαιδευτικοί που ασκούν το δικαίωμα στην απεργία – αποχή η έχουν ενιαία στάση με την υποβολή της πρότασης τους συμμετέχουν στη συνεδρίαση και καταψηφίσουν τον προτεινόμενο συλλογικό προγραμματισμό δηλώνοντας ότι απέχουν από κάθε διαδικασία ή ενέργεια που συνδέεται με την άσκηση των καθηκόντων που αφορούν στις διαδικασίες συλλογικού προγραμματισμού και υλοποίησης του εκπαιδευτικού έργου, εσωτερικής αξιολόγησης / αυτοαξιολόγησης και εξωτερικής αξιολόγησης των σχολικών μονάδων, και αν αυτοί οι εκπαιδευτικοί είναι περισσότεροι από εκείνους που τον υπερψηφίζουν τότε συντρέχει νόμιμη περίπτωση λήψης απόφασης του Συλλόγου Διδασκόντων περί αποχής από την ανωτέρω διαδικασία.
Η απόφαση αυτή με την άποψη της μειοψηφίας καταχωρίζεται στο βιβλίο πράξεων του Συλλόγου, στην ειδική όμως πλατφόρμα του ΙΕΠ αναρτάται μόνο η απόφαση περί αποχής ή το ενιαίο κείμενο – πρόταση των εκπαιδευτικών , καθώς είναι και η μόνη που φέρει τα τυπικά χαρακτηριστικά της απόφασης και παράγει δεσμευτικότητα για όλο το εκπαιδευτικό προσωπικό, το Διευθυντή και τα στελέχη εκπαίδευσης
Αθήνα, 26 Σεπτεμβρίου 2023
Ο Γνωμοδοτών Δικηγόρος ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ Π. ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ 28ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 92 ΑΘΗΝΑ
ΤΗΛ. 210 3813828 - 210 3640231-2 ΦΑΞ: 210 3640233 - ΚΙΝ. 6936630243
EMAIL:p.palaiologos@palaiolaw.gr paleologos.paleo@gmail.com 15 info@palaiolaw.gr