Γ. Κατρούγκαλος:ο υπάλληλος που απεργεί έχει κάθε δικαίωμα να μην απογραφεί και φυσικά δεν μπορεί να ασκηθεί καμία ποινή γι' αυτή του τη στάση (γνωμοδότηση σχετικά με την απογραφή των διοικητικών υπαλλήλων των ΑΕΙ)
Γιώργος Σ.-Π. Κατρούγκαλος
Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου
Ε-Mail:gkatr@otenet.gr
Σύντομο Γνωμοδοτικό Σημείωμα
Τέθηκε υπόψη μου από το Σύλλογο Εργαζομένων ΙΔΑΧ και ΙΔΟΧ ΕΜΠ και το
Σύλλογο Διοικητικού Προσωπικού ΕΜΠ το ερώτημα εάν οφείλουν να
συμμορφωθούν, κατά την διάρκεια της απεργίας τους, οι εργαζόμενοι στο ΕΜΠ
στην επιταγή της ΥΑ Β.2/Δ/33/οικ.27653 περί αποστολής των στοιχείων τους στο
Υπουργείο Παιδείας ώστε να απογραφούν, στο πλαίσιο της διαδικασίας
διαθεσιμότητας.
Η γνώμη μου επί του ερωτήματος αυτού έχει ως εξής:
1. Η σχετική ρύθμιση περιλαμβάνεται στην Αριθμ.ΔΙΠΙΔΔ/Β.2/Δ/33
/οικ.27653
Τροποποίηση της υπ’ αριθμ. ΔΙΠΙΔΔ/Β.2/2/οικ. 21634/ 2.8.2013 (ΦΕΚ
1914/Β/7.8.2013) Απόφαση του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και
Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης με θέμα «Καθορισμός της διαδικασίας επιλογής των
υπαλλήλων που τίθενται σε διαθεσιμότητα, των κριτηρίων επιλογής και
κατάταξής τους, τον τρόπο μοριοδότησής τους και ρύθμιση ζητημάτων
λειτουργίας του Τριμελούς Συμβουλίου του άρθρου 5 παρ. 3 του ν.4024/2011
και των Τριμελών Ειδικών Υπηρεσιακών Συμβουλίων» και έχει ως εξής:
«Προκειμένου για εποπτευόμενα από Υπουργεία ΝΠΔΔ, αν παρέλθει άπρακτη η
ανωτέρω δεκαπενθήμερη (15) προθεσμία, η σύνταξη των ανωτέρω πινάκων
πραγματοποιείται από την οικεία Διεύθυνση Διοικητικού/Προσωπικού του
εποπτεύοντος Υπουργείου. Για τον σκοπό αυτό, οι υπηρετούντες με οποιαδήποτε
σχέση εργασίας σε εποπτευόμενα από Υπουργεία ΝΠΔΔ υποχρεούνται, εντός
πέντε
(5) ημερών από την δημοσίευση σχετικής πρόσκλησης από το εποπτεύον
Υπουργείο, να απογραφούν σε ειδικό πληροφοριακό σύστημα που το εποπτεύον
Υπουργείο παρέχει και λειτουργεί για το σκοπό αυτό. Όλα τα απαραίτητα
2
δικαιολογητικά κατατίθενται και εγγράφως στην οικεία Διεύθυνση Διοικητικού/
Προσωπικού του εποπτεύοντος Υπουργείου.»
Πέραν των σοβαρών επιφυλάξεων επί της συνταγματικότητας της ρύθμισης αυτής
καθεαυτής, είναι προφανές ότι αυτή προσδιορίζει πρόσθετη αρμοδιότητα των
αναφερόμενων σε αυτήν υπαλλήλων, στο πλαίσιο των εν γένει υπηρεσιακών
καθηκόντων τους. Εξυπακούεται ότι εφόσον οι υπάλληλοι αυτοί απεργούν, δεν
υπέχουν υποχρέωση συμμόρφωσης προς την υπό κρίση ρύθμιση, εφόσον,
ούτως ή άλλως, δεν ασκούν κανένα από τα υπηρεσιακά τους καθήκοντα,
ασκώντας το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα στην απεργία.
Λόγω της υπερνομοθετικής ισχύος της προστασίας της απεργίας, ο κοινός
νομοθέτης –πολύ περισσότερο η κανονιστική διοίκηση- δεν μπορεί να το
περιορίσει, όπως επιχειρείται να γίνει με την ερμηνευόμενη ρύθμιση.
Για αυτό το λόγο θα ήταν απολύτως αντισυνταγματική και ανεφάρμοστη
οποιαδήποτε επιβολή πειθαρχικής ποινής, η οποία, άλλωστε, αυτή τη στιγμή
δεν προβλέπεται από καμιά κείμενη διάταξη. Εξίσου προφανές δε είναι ότι
ακόμη και μελλοντική πρόβλεψη για παρόμοια ποινή, πέραν της ουσιαστικής της
αντισυνταγματικότητας (λόγω αντίθεσης, ιδίως, με την αρχή της
αναλογικότητας) δεν μπορεί να επιβληθεί αναδρομικά.
2. Πέραν των ανωτέρω, ακόμη και υπάλληλοι που δεν απεργούν και θα
επιθυμούσαν να απογραφούν, προφανώς βρίσκονται σε αντικειμενική αδυναμία
να πράξουν τούτο, λόγω της ανωτέρας βίας που συνιστά η διακοπή της
λειτουργίας, λόγω της απεργίας, της διεύθυνσης προσωπικού: καθιστά αδύνατη
την πρόσβαση σε στοιχεία της υπηρεσιακής κατάστασης που είναι αναγκαία για τη
συμπλήρωση της δήλωσης.
Τέλος, πρέπει να τονισθεί ότι η διαδικασία που καθιερώνει η σχολιαζομένη
απόφαση παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα ως προς την διαβλητότητα που
επιφέρει η πλήρης έλλειψη ασφάλειας ως προς την μετάδοση των προσωπικών
δεδομένων των απογραφομένων υπαλλήλων.
Ειδικότερα:
1) Η χρήση της σελίδας δεν είναι ασφαλής καθώς τα δεδομένα δεν
κρυπτογραφούνται (χρήση πρωτοκόλλου TLS). Η μη χρήση ασφαλούς σύνδεσης
3
συνεπάγεται ότι η ιστοσελίδα και το περιεχόμενο της δεν είναι
υπογεγραμμένο. Υπάρχει η δυνατότητα τρίτος να υποκλέψει την επικοινωνία
του υπαλλήλου με τη σελίδα απογραφής (Eavesdropping) καθώς επίσης και να
παρουσιάσει εικονικό αντίγραφο της σελίδας χωρίς τη γνώση του υπαλλήλου
(man-in-the-middle).
2) Η σελίδα σε αρκετά σημεία δεν ικανοποιεί τις απαιτήσεις του νόμου του
2472/97, εφόσον δεν περιέχει δήλωση του νόμου προστασίας προσωπικών
δεδομένων που να αναφέρει αναλυτικά το σκοπό της επεξεργασίας, τον υπεύθυνο
επεξεργασίας, πού θα χρησιμοποιηθούν τα δεδομένα και από ποιόν.
3) Τα στοιχεία αρχικής εισόδου δεν μπορούν να θεωρηθούν αυστηρά
προσωπικά (δεν γίνεται χρήση μυστικού κλειδιού ή one-time-password) αλλά
είναι διαθέσιμα σε ένα μεγάλο πλήθος υπαλλήλων που πραγματοποιούν
επεξεργασία των δεδομένων του υπαλλήλου για διάφορους λόγους
(διοικητικούς, μισθοδοσίας κτλ). Κατά συνέπεια δεν μπορεί η ηλεκτρονική
απογραφή σε αυτή την πλατφόρμα να έχει τη θέση υπεύθυνης δήλωσης από τον
υπάλληλο.
Συνεπώς, ενόψει των ανωτέρω, η απάντηση που προσήκει στο ερώτημα είναι ότι,
υπό τις συνθήκες του ιστορικού, οι εργαζόμενοι του ΕΜΠ ΔΕΝ οφείλουν να
απογραφούν, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην ανωτέρω Υπουργική Απόφαση
και δεν υπέχουν, εκ του λόγου αυτού, πειθαρχικής ευθύνης.
Καθηγητής Γιώργος Κατρούγκαλος